Zdaniem w logice nazywamy takie wyrażenie, któremu jednoznacznie można przyporządkować jedną z dwóch wartości: prawdę lub fałsz. Prawdę oznaczamy symbolem 1, a fałsz 0.
Zdania w logice oznaczamy literami: p, q, r, s, t itd.
Zaprzeczenie zdania p oznaczamy symbolem ~ p i czytamy:,, nieprawda, że p...”
Zdania proste p i q połączone spójnikiem
tworzą koniunkcję zdań.
Koniunkcja zdań jest prawdziwa tylko wtedy,
gdy oba zdania proste są prawdziwe.
Zdania proste p i q
połączone spójnikiem tworzą alternatywę zdań.
Alternatywa zdań jest fałszywa tylko wtedy,
gdy oba zdania proste są fałszywe.
Zdania proste p i q
połączone spójnikiem tworzą implikację zdań.
Zdanie p nazywamy poprzednikiem implikacji a
zdanie q –następnikiem. Implikacja zdań
jest fałszywa tylko wtedy, gdy poprzednik
jest prawdziwy a następnik fałszywy.
Zdania proste p i q połączone spójnikiem
tworzą równoważność zdań.
Zdanie p
jest prawdziwe tylko
wtedy, gdy oba zdania proste mają tę samą wartość logiczną.
Przykłady:
p: Wisła wpada do Bałtyku prawda(1)
~ p: Wisła nie wpada do Bałtyku fałsz (0)
q:
prawda
(1)
~q:
fałsz
(0)
r: Delfin jest ssakiem prawda (1)
s: Delfin jest rybą fałsz (0)
Delfin
jest ssakiem i rybą fałsz (0)
Delfin jest ssakiem lub
rybą
prawda (1)
Delfin jest ssakiem tylko wtedy , gdy jest rybą
fałsz (0)
Jeśli delfin jest ssakiem, to jest rybą
fałsz (0)
Zdanie, które jest zawsze prawdziwe bez względu na wartość logiczną zdań prostych nazywamy tautologią lub prawem rachunku zdań. |
A oto kilka zdań, które są tautologiami:
a) ~ ( zaprzeczenie koniunkcji jest równoważne sumie
zaprzeczeń
b) ~ ( zaprzeczenie alternatywy jest równoważne koniunkcji
zaprzeczeń
Zdania a) i b) nazywamy prawami de Morgana
c) ~ (
d) [p
e) [p
f) [(p
g)
h) [(
Aby sprawdzić, czy dane zdanie jest tautologią stosujemy metodę zero- jedynkową. Najprościej jest taki dowód przeprowadzić w tabelce.
Udowodnię, że zdanie e) jest tautologią (metodą ,,zero- jedynkową”):
Ponieważ w ostatniej kolumnie występują tylko ,,jedynki”, więc dane zdanie jest zawsze prawdziwe, czyli jest tautologią.
Zwroty ,,dla każdego...” lub ,,istnieje...” zapisujemy
wykorzystując
kwantyfikatory.
Wyrażenie
,,dla każdego x![]() ![]() Z kolei wyrażenie
,,istnieje takie x |
TWIERDZENIE
~
~
Przykłady:
Zapisz poniższe zdania ,stosując kwantyfikatory a następnie zapisz zaprzeczenia tych zdań- słownie i symbolicznie.
a) p: Każde dwie liczby naturalne są równe
b) q: Istnieje liczba wymierna większa od 3
c) r: Każda liczba naturalna jest nieujemna
d)
s: Istnieje liczba naturalna m
taka, że jeśli m >5, to m2
Rozwiązania:
a) p: ~ p: Istnieją liczby naturalne, które są
różne ~ p:
b) q:
~ q: Każda liczba wymierna jest
niewiększa niż 3 ~ q:
c) r:
~ r: Istnieje liczba naturalna mniejsza
od zera ~ r:
d) s:
~ s: Każda liczba naturalna m jest taka, że m>5 i m2
= 6
~ s: